بر اساس ماده 27 قانون برگزاری مناقصات و آیین‌نامه‌های
اجرایی آن، ترک
تشریفات مناقصه به معنای انجام معاملات بدون انجام فرآیند مناقصه است که در
شرایط خاص و با تصمیم یک هیأت سه نفره از مقامات مربوطه برقرار می‌شود.
در مواقعی که برگزاری مناقصه به دلایلی خاص یا
در شرایط اضطراری ممکن نباشد، کارفرما می‌تواند با همکاری هیأت ترک تشریفات، اقدام
به انعقاد قرارداد با پیمانکار منتخب نماید. به عنوان مثال، در صورت تخریب یک پل
به خاطر سیل، کارفرما می‌تواند به طور مستقیم با پیمانکاری که در نزدیکی محل واقع
شده و دارای صلاحیت لازم است، قرارداد ببندد تا به سرعت به مشکلات رسیدگی کند.
شرایط ترک تشریفات مناقصه
برای ترک تشریفات مناقصه یا واگذاری پروژه بدون
انجام فرآیند مناقصه، شرایط زیر باید رعایت شود:
- گزارش توجیهی: دستگاه مناقصه‌گزار باید گزارشی
تهیه کند که در آن دلایل و الزامات واگذاری پروژه به روش ترک تشریفات به طور واضح
بیان شود.
- انتخاب پیمانکار: انتخاب طرف قرارداد (داخلی یا
خارجی) برای انجام عملیات باید توجیه منطقی کافی داشته باشد. به عنوان مثال،
کارفرما باید با پیمانکار آشنا باشد و یا قبلاً قراردادی با او داشته باشد. پیمانکار
باید کار را با کیفیت مطلوب انجام دهد و رضایت کارفرما را جلب کند تا امکان همکاری
مجدد فراهم باشد.
- صرفه اقتصادی: دلایلی باید ارائه شود که نشان
دهد ادامه کار با پیمانکار فعلی (در صورت ترک تشریفات) از نظر اقتصادی منطقی‌تر
است. به عنوان مثال، اگر پیمانکار قبلی با قیمت گذشته کار را ادامه دهد، هزینه‌های
اضافی ناشی از برگزاری مناقصه و استخدام یک پیمانکار جدید کاهش می‌یابد.
- محدودیت در استفاده از شرکت‌های خارجی: انعقاد
قرارداد به روش ترک تشریفات با شرکت‌های خارجی تنها در صورتی ممکن است که شرکت‌های
ایرانی توانایی لازم برای اجرای موضوع قرارداد را نداشته باشند. البته اگر کارفرما
بخواهد از روش رقابتی برگزاری مناقصه استفاده کند، معمولاً پیمانکار برنده‌ای می‌شود
که قیمت کمتری ارائه دهد و همچنین دارای سابقه خوبی باشد.
به طور کلی، ترک تشریفات مناقصه باید در شرایطی
انجام شود که دلایل توجیهی لازم وجود داشته باشد و این شرایط به دقت و مستند در
گزارش ذکر شود.
منبع: https://academyofcivil.com/